status epileptikus ne demek?

Status epileptikus, 5 dakikadan uzun süren tek bir nöbete veya 5 dakikalık bir süre içinde kişinin normale dönmediği 2 veya daha fazla nöbete verilen isimdir. Özellikle tedavi ertelenirse hayatı tehdit eden tıbbi bir acil durumdur.¹

Status epileptikus, epilepsi sebebiyle ortaya çıkabildiği gibi beyin fonksyonlarını negatif etkileyen herhangi bir faktör sonucunda da ortaya çıkabilir. Bu faktörlere beyin travması, enfeksyonlar ve inme örnek verilebilir.

Nöbetlerin Patofizyolojisi

Nöbet eksitatör sistem (Glu-asp ve Na-Ca) ile inhibitör sistem (GABA-Glisin ve K-Cl) arasındaki dengenin eksitatör sistem lehine değişmesi sonucu ortaya çıkar. Sürekli aşırı nöronal uyarı ve inhibitör nöronların fonksiyon görememesine bağlı olarak nöbeti sonlandıran temel mekanizmalarda başarısızlık meydana gelir. Nöbetin devam etmesi ile GAB**A<sub>A</sub> reseptörlerinde azalma gözlenir.

Semptomlar

Status epileptikus konvulsif ve nonkonvulsif olmak üzere iki ayrı kategoride incelenir.²

Konvulsif

Kolların ve bacak kaslarının durmadan kasılıp gevşemesi sonucu ortaya çıkan anormal ve aşırı kol ve bacak haretleri konvulsif status epileptikusun ana semptomudur. Ani bilinç kaybı görülebilir.

Nonkonvulsif

Konvulsif status epiletikustaki gibi aşırı kol ve bacak hareketlerini dahil olmaksızın bir kişinin bilinç düzeyinde nispeten uzun süreli bir değişikliğe yol açar. Nonkonvulsif status epileptikus semptomları, konvulsif status epiletikus semptomlarına kıyasla anlaşılması çok daha zordur.³

Tedavi

Benzodiazepinler status epileptikusun kısa süreli kontrolünde etkilidir. Lorazepam ve midazolam status epilektikusun tedavisinde tercih edilen benzodiazepinlerdir. Ani müdahalenin ardından hastaya nöbetlerin tekrar etmemesi için fenitoin veya fosfenitoin verilir. Nöbetler için ilk yardım yönergeleri, kural olarak beş dakikadan uzun süren nöbetler için bir ambulans çağırılması gerektiğini belirtir.⁴